"Σύσσωμον το χωρίον
και αι αρχαί,
επαρηκολούθουν τας παρελάσεις,
τας γυμναστικάς επιδείξεις
και παν θεατρικόν δρώμενον
εις τας εθνικάς επετείους,
εις τον αύλειον χώρον του σχολείου.
Η ανάτασις του εθνικού φρονήματος και η έννοια της πατρίδος εβρίσκοντο ακόμη εις εξέχουσαν θέσιν και εδημιούργουν συνοχήν εις τον κοινωνικόν ιστόν. Συνέδραμον εις την διατήρησιν της εθνικής συλλογικής μνήμης αφενός και εις την έννοιαν της τοπικής κοινότητος αφετέρου".
Ξεχωριστή θέση, στη ζωή των ανθρώπων του χωριού, είχαν πάντα οι γιορτές. Αυτές που ξεχώριζαν για τη λαμπρότητά τους ήταν βέβαια οι εθνικές, η 28η Οκτωβρίου και η 25η Μαρτίου.
Μέρες αξέχαστες, το χωριό έβαζε τα γιορτινά του, τα σπίτια όλα σημαιοστολισμένα, τα πεζοδρόμια φρεσκοασβεστωμένα και πεντακάθαρα, οι αυλές λαμποκοπούσαν, ενώ η ευωδιά απ’τα λουλούδια ήταν διάχυτη στην ατμόσφαιρα, λόγω ..άνοιξης, ονειρεμένη ζωή.... αξέχαστα χρόνια...
Στο σχολείο οι προετοιμασίες για την παρέλαση και οι πρόβες για τη θεατρική παράσταση, που ήταν έθιμο πλέον, ήταν μια σοβαρή υπόθεση, γιατί ήξεραν πως την ημέρα της γιορτής όλο το χωριό θα ήταν παρόν.
Τα παιδιά που έπαιζαν κάποιο θεατρικό, αγόρια – κορίτσια , είχαν, από μέρες πριν, καπαρώσει τις στολές τους (τσολιάδες, παπάδες και Τουρκαλάδες ) από συγγενείς και φίλους, τις σιδέρωναν, τις καθάριζαν και περίμεναν την μέρα να τις φορέσουν στην παράσταση. Τα υπόλοιπα έπρεπε να φροντίσουν για την καθαρή ποδιά, το κουρεμένο μαλλί.
Τη μέρα της γιορτής όλα έπρεπε να είναι έτοιμα: παντού υπήρχαν χειρόγραφοι στίχοι απ’το θούριο του Ρήγα, πατριωτικά συνθήματα : Ζήτω το 1821, Ελευθερία η Θάνατος, Ζήτω η Ελλάς, Ζήτω το Έθνος και προσωπογραφίες όλων των ηρώων του ’21, Διάκου, Μακρυγιάννη, Κολοκοτρώνη, Παπαφλέσσα, Καραϊσκάκη, Μιαούλη, Κανάρη κ . α. Το τοπίο συμπλήρωναν οι αναρίθμητες ελληνικές σημαίες, σημαιούλες και σημαιάκια που κατείχαν φυσικά και την πρώτη και καλύτερη θέση .
Όλα τα σπίτια είχαν τη σημαία τους, κι ένιωθες πραγματικά ότι γιορτάζαμε κάποιο σημαντικό γεγονός, το κυριότερο όμως είναι ότι, όποιον κι αν ρωτούσες, τι γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου, θα σου απαντούσε σωστά, όχι όπως τώρα που όταν ρωτάς σου απαντούν ότι γιορτάζουμε το ΟΧΙ που είπαμε στους Ιταλούς....(μικρό το ποσοστό μεν, αλλά δυστυχώς υπάρχει!).
Κι' έφτανε, επί τέλους, η μεγάλη μέρα! Ανήμερα, το χωριό ήταν στο πόδι απ' τα χαράματα, οι μανάδες ήταν από νωρίς ξεσηκωμένες, είχαν να ετοιμάσουν τα παιδιά, να μαγειρέψουν, να περιποιηθούν το σπίτι, χρονιάρα μέρα βλέπεις, διπλογιορτή, και να ‘ναι έτοιμες για την εκκλησία, τη δοξολογία και μετά για την παρέλαση, να καμαρώσουν τα βλαστάρια τους. (Παλιότερα η παρέλαση γινόταν στην αυλή του σχολείου, όπου ήταν και το ηρώο για την κατάθεση των στεφάνων. Αργότερα, το ηρώο, και μαζί με αυτό και οι παρελάσεις, μεταφέρθηκαν στην πλατεία του χωριού).
Η τελετή της κατάθεσης των στεφανιών είχε τη δική της μεγαλοπρέπεια και ομορφιά, οι απαγγελίες των ηρωικών ποιημάτων και η όλη παράσταση των παιδιών σκόρπαγαν συγκίνηση στους παρευρισκόμενους.
Η παρέλαση που ακολουθούσε ήταν το αποκορύφωμα μιας συμμετοχικής διαδικασίας, όπου όλοι οι χωριανοί γίνονταν μέτοχοι και κοινωνοί σε μια επέτειο τιμής και μνήμης για τους ήρωες του 21. Όλα τα παιδιά άψογα, καλογυμνασμένα, πέρναγαν μπροστά από τον κόσμο που τα χειροκροτούσε ασταμάτητα.
Δυστυχώς, σήμερα, που οι κοινωνίες τεχνηέντως και υποχθονίως κατευθύνονται προς μία παγκόσμια τάξη πραγμάτων, αξίες και ιδανικά που παραπέμπουν στην ανάταση του εθνικού φρονήματος, εντέχνως και δολίως, απαξιώνονται. Η συμμετοχή στις γιορτές μειώνεται, η ζεστασιά χάνεται, η διαδικασία γίνεται τυπική και η παρέλαση αγγαρεία. ΚΑΙ ΠΡΟΦΑΝΩΣ, ΜΟΝΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ! Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω ή πιο λαϊκά, μ΄όποιον δάσκαλο θα κάτσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις!
Όσοι είμαστε ρομαντικοί, θέλουμε να ελπίζουμε ότι μετά από κάθε πτώση ακολουθεί ο ξε-σηκωμός!
Χρήστος Κωστελίδης
(μικρές ιστορίες)
Αναμνηστικές φωτογραφίες: