Ρίζες μας οι μνήμες μας

  Σ’ αυτόν τον τόπο όσοι γεννηθήκαμε, εδώ που είδαμε το πρώτο φως του ήλιου, που βιώσαμε καταστάσεις και γεγονότα, χαρές και λύπες στα πιο τρυφερά χρόνια της ζωής μας, όλοι εμείς που μεγαλώσαμε πια, νιώθουμε έντονα ότι είμαστε εξαρτημένοι με το παρελθόν και πιο πολύ με τις ρίζες της ζωής μας. 

  Περιδιαβαίνοντας τους δρόμους, τις γειτονιές και τις πλατείες, άψυχα για άλλους και ασήμαντα, για μας ζωντανεύουν στις μνήμες μας και μας μιλούν προκαλώντας ποικίλες συγκινήσεις . Μια γωνιά στην γειτονιά, ένα σπίτι, ένα δέντρο, ένα σκαλί ή ένα πεζούλι μιλούν τόσο εύγλωττα για χαρές, λύπες, φιλίες, για ερωτικά σκιρτήματα της εφηβικής μας ζωής κ.α. Θύμησες τόσο βαθιά χαραγμένες, ώστε επανέρχονται στο μυαλό ως εικόνες τόσο ζωντανές που μηδενίζουν την απόσταση του χρόνου. 

 ¨Βλέπω¨ στην κατηφόρα της εκκλησίας να σβαρνιέμαι 10 μέτρα γιατί αποφάσισα να την κατέβω με το ποδήλατο χωρίς χέρια, με τα φρένα ¨σπασμένα¨(αυτό βέβαια μου το θυμίζει και το σημάδι που μου έχει αφήσει στη μέση). 

 ¨Βλέπω¨ στην ¨ατσιμεντάριστη¨ πηγή τις καραβίδες που ψάχναμε τα ανέμελα απογεύματα, το τσιλίκι που παίζαμε ¨βλέπω¨στην πλατεία.

 ¨Βλέπω¨, εκεί στη γέφυρα στον γεροπλάτανο, μια καρδιά χαραγμένη με το Χι και με το Δέλτα για μια Δέσποινα. Αν ψάξετε δεν θα δείτε τίποτα. Μα εγώ την βλέπω!

 ¨Βλέπω¨, στον μεσότοιχο που χωρίζει το σχολείο από την εκκλησία , τα μπορμπόλια που σκαρφαλώναμε να φάμε και τα ξυλοκέρατα, εξοικειωμένοι με τα μνήματα που κείτονταν παραδίπλα.
 ¨Βλέπω¨ στον δρόμο τους συγχωριανούς πάνω-κάτω τις Κυριακές να βολτάρουν, να τρώνε σπόρια, να κουτσομπολεύουν, να φλερτάρουν και να ερωτεύονται περιμένοντας την έναρξη της προβολής. Βέβαια! Είχαμε και σινεμά τότε!

¨Βλέπω¨ …… ¨Βλέπω¨ …… 

Μια γλυκιά μελαγχολία ποτίζει την ψυχή μας για αυτούς που έζησαν και έφυγαν, όταν στο διάβα μας περνούμε έξω από κλειστά ή ακατοίκητα σπίτια ή σπίτια που άλλαξαν ιδιοκτήτες. Πρόσωπα που έφυγαν αφήνοντας έντονα το αποτύπωμα της προσωπικότητας τους στην μνήμη μας, προφανώς διαφορετικά για τον καθένα μας. 

 Θυμάμαι τον κυρ Αντώνη τον μπακάλη, καλοσυνάτος, χαμηλόφωνος άνθρωπος, με ένα μεγάλο τεφτέρι επάνω στον πάγκο για τα βερεσέδια. Θυμάμαι και το μπακάλικο: Τυριά μέσα σε άλμη, παστά Σκουμπριά, Κολιοί και Λακέρδα σε ξύλινα βαρέλια. Παστές Αντσούγιες και Σαρδέλες. Λουκάνικα, Σαλάμια και Παστουρμά. Ρέγκες σε ξύλινα κασόνια. Μπακαλιάρος αλμυρός σε τσουβάλια. Ταραμάς σε ξύλινα βαρελάκια. Σε τσουβάλια χύμα Φασόλια, Φακές, Ρεβίθια, Ρύζι, Ζάχαρη, Αλάτι χονδρό και ψιλό. Μακαρόνια σε χάρτινα κουτιά …και ότι άλλο τραβάει η ψυχή σου. 

 Θυμάμαι τον μπαρμπα Κυριάκο με το καφενείο, τον Ζουντουρίδη με την χαρακτηριστική τραγιάσκα και το κομπολόι στο χέρι, το Παναγιώτη τον ψαρά, πάντα με ένα χαμόγελο στα χείλη, τον κυρ Λιάκο, τον κλητήρα του χωριού μας με την αριστοκρατική ¨κοιλίτσα¨ του, τον ¨Κόλιο¨ με το κάρο και το γαϊδουράκι του, ένα καλόψυχο γεροντάκι, που δεν ξέρω ακόμη γιατί, η μάνα μου για να φάω το φαγητό μου, μου έλεγε ότι θα έρθει ο ¨Κόλιος¨ να με πάρει. 

Θυμάμαι …θυμάμαι …. Ας αναπαύονται εκεί που βρίσκονται. 

  Ήταν μια γλυκιά νοσταλγική εποχή που έφυγε αλλά δεν θα φύγει από τις μνήμες μας, όσο υπάρχουμε. 

  Αναμφισβήτητα βέβαια, η ψυχή μας μυθοποιεί και εξιδανικεύει το παρελθόν, όπως λέει η ψυχολογία και η μνήμη μας επιλεκτικά ανασύρει από το παρελθόν τα θετικά και όχι τα αρνητικά των οποίων απαλύνει επιμελώς την αίσθηση. Αντικειμενικά όμως, κρίνοντας την εποχή εκείνη, χωρίς καμιά αμφιβολία, αν εξαιρέσει κανείς την φτώχεια και τον σκληρό αγώνα της επιβίωσης, η κοινωνική ζωή ήταν καλύτερη και προπαντός ανθρωπινότερη , νοσταλγική για όλους σήμερα που την χαρακτηρίζουν ως την εποχή της γειτονιάς . 

 Σήμερα, δεν υπάρχει ευαισθησία για τον άλλον. Την θέση της έχει πάρει η αποξένωση, η απομόνωση που οδηγεί σε ψυχικές διαταραχές, κυριότερες των οποίων είναι η κατάθλιψη και η παράνοια. 

 Η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη, η αλληλοβοήθεια, η φιλοξενία και η ανθρώπινη ψυχική ζεστασιά, χαρακτηριστικά της παλιάς κοινωνικής ζωής του χωριού , εξαφανίστηκαν εξαιτίας της υλικής βουλιμίας και καταναλωτικής μανίας του σημερινού ανθρώπου.

Χρήστος Κωστελίδης

(μικρές ιστορίες)